ترامپ؛ اسراییلی‌تر از بوش
يكشنبه 30 مهر 1396
امیر ساعدی‌داریان، عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی
ران درمر، سفیر اسراییل در آمریکا می‌گوید روابط تل‌آویو- واشنگتن هرگز بهتر از دوره ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ نبوده است. این اظهارنظر یک هفته پس‌ازآن صورت گرفت که رییس‌جمهور آمریکا پایبندی ایران به توافق هسته‌ای را رد کرد؛ اقدامی که باعث شد بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسراییل وی را «شجاع» خطاب کند.
تصمیم تازه ترامپ در مورد برجام تنها از سوی اسراییل، عربستان و چند کشور عرب حوزه خلیج‌فارس تحسین شد. طرف‌های اروپایی توافق به همراه چین و روسیه که نتوانستند مانع این اقدام ترامپ شوند، صراحتاً اعلام کردند که به توافق متعهد می‌مانند. پاول پیلار، تحلیلگر سابق سیا معتقد است پایان دادن به برجام از ترس اینکه ممکن است این کشور پس از سال 2025 که موعد پایان تعهدات ایران است، به سمت توسعه تسلیحاتی برود مانند «خودکشی از ترس مرگ» است.
ایالات‌متحده در اقدام حزبی دیگری هفته گذشته در اعتراض به آنچه «پیش‌داوری ضد اسراییلی» خواند با صدور بیانیه‌ای از سازمان علمی، فرهنگی و تربیتی ملل متحد موسوم به یونسکو خارج شد. در ماه‌های اخیر نهاد یونسکو چند تصمیم علیه اسراییل داشت. از جمله در اردیبهشت‌ماه گذشته، یونسکو در قطعنامه‌ای از اسراییل به‌عنوان «نیروی اشغالگر» درخواست کرد حفاری‌های مداوم، کندن تونل و دیگر پروژه‌های خود را در شرق بیت‌المقدس متوقف کند. این قطعنامه موجب اعتراض شدید اسراییل شد و بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر این کشور این قطعنامه را احمقانه نامید. در بیانیه آمریکا آمده: «این تصمیم به‌راحتی گرفته نشده است و نمایانگر نگرانی آمریکا از افزایش تبعیض‌ها در یونسکو، نیاز به اصلاحات اساسی در این سازمان و ادامه تبعیض ضداسراییلی در یونسکو است.»
کنار هم قرار دادن این دو تصمیم نشان‌دهنده تغییر در تیم سیاست خارجی است که به دونالد ترامپ مشاوره می‌دهند. حال می‌توان دریافت که نیکی هیلی، سفیر آمریکا در سازمان ملل ظاهرا در هماهنگی کامل با جان بولتون، سفیر سابق این کشور در سازمان ملل به تاثیرگذارترین صدایی تبدیل شده که در حوزه سیاست خارجی در گوش رییس‌جمهور پچ‌پچ می‌کند؛ دلیل ساده این اتفاق هم این است که احتمالا هیلی دقیقا همان مطالبی را می‌گوید که ترامپ می‌خواهد بشوند.
رکس تیلرسون وزیر خارجه، ژنرال جوزف دانفورد رییس ستاد مشترک و جیمز ماتیس وزیر دفاع به همراه مک مستر، رییس شورای امنیت ملی آمریکا خواستار تایید دوباره پایبندی ایران به برجام بودند. حتی اوزی آراد، مشاور امنیت ملی سابق نتانیاهو نیز به‌صورت علنی کاخ سفید و کنگره را ترغیب به تایید پایبندی ایران کرده بود. ظهور هیلی که از بولتون مشاوره می‌گیرد، تغییر به سمت راست دولتی است که به سوی گزینه نظامی به‌عنوان راه‌حل مطلوب‌تر از دیپلماسی گرایش دارد و این امر بیانگر تسلط دوباره سیاست خارجی نومحافظه کارانه در واشنگتن است.
جان بولتون که امروز کاخ سفید به آن رو کرده، در دولت جورج دبلیو بوش معاون وزیر خارجه و یک سیاست‌گذار کلیدی در حوزه ایران بود. باوجود آنکه وی به‌عنوان وزیر خارجه ترامپ منصوب نشد، حال به‌واسطه ارتباط نزدیکی که با جرد کوشنر، داماد ترامپ، مشاور ارشد سیاست خارجی وی و دوست و حامی قدیمی نتانیاهو دارد، ناگهان به بازیگری تاثیرگذار در سیاست‌گذاری‌های مربوط به ایران تبدیل شده است. پولتیکو گزارش داده که بولتون چند روز قبل از تصمیم نهایی درمورد اعلام پایبندی ایران، با کوشنر دیدار داشته است.
دولت بوش در اسراییل به طرفداری از سیاست‌های این رژیم در کاخ سفید و کنگره شهرت داشت، با این حال وقتی بحث به عملکرد ترامپ و دولتش می‌رسد، هیچ دولتی در آمریکا با این دولت قابل‌مقایسه نیست. ران درمر اوایل سال‌جاری میلادی در کنفرانس سالانه آیپک (کمیته روابط عمومی آمریکا و اسراییل) گفت: «در خصوص چالش‌های بزرگی که اسراییل و آمریکا را درگیر می‌کند، این نخستین‌بار طی سال‌ها و شاید حتی دهه‌های اخیر است که هیچ شکافی میان دو دولت وجود ندارد.» این اظهارات نشان می‌دهد که دولت ترامپ چنان رابطه نزدیکی با اسراییل دارد که حتی دولت‌های معروف به ارتباط با اسراییل از جمله دولت بوش هم با آن قابل‌مقایسه نیستند.
لینک این خبر در: